رسائل فقهیة (للشیخ الانصاری)مؤلف این کتاب، مرتضی بن محمد امین مشهور به شیخ انصاری است. وی از علمای بزرگ شیعه و از فقهای نام آور حوزه علمیه نجف اشرف در قرن سیزدهم هجری و متوفای سال ۱۲۸۱ هجری قمری است. ۱ - شیوه نگارششیخ انصاری در این کتاب مانند دیگر آثار گران بهای خود با دقت نظر و ژرف اندیشی خاص خود به بررسی و تحقیق درباره مباحث مطرح شده می‌پردازد. وی در آغاز مسئله عدالت، آنرا به نقل از کتاب مبسوط و سرائر معنی می‌کند سپس نظر جامع المقاصد، مجمع الفائده، روض الجنان، مدارک و کشف اللثام را نیز می‌آورد. سپس معنای شرعی و متشرعی آنرا مطرح و نظر علامه حلی و علمای پس از ایشان را می‌آورد. سبک نگارش این کتاب مانند دیگر آثار شیخ انصاری از ظرافت و دقت خاص برخوردار است. ۲ - ارزش و اعتبار کتاباین کتاب اثری ارزشمند از آثار شیخ انصاری می‌باشد. این کتاب منبعی خوب برای آشنایی با برخی نظرات فقهی و اصولی شیخ انصاری و ادله آن می‌باشد. آثار شیخ انصاری در میان علمای شیعه از ارزش و اعتبار والایی برخوردار است. ۳ - مباحث کتاباین کتاب شامل هفت رساله، ملحق اعلام و فهرست مصادر تحقیقی می‌باشد. و اما رساله‌ها شامل عدالت، تقیه، قاعده لا ضرر، تسامح در ادله سنن، قضاء از میت، مواسعه و مضایقه می‌باشد. این کتاب در ۴۷۷ صفحه آمده است. ۴ - معرفی کتابسید محمد حسین حسینی جلالی در کتاب فهرس التراث، ج۲، ص۱۶۲، [۱]
فهرس التراث، ج۲، ص۱۶۲.
درباره این کتاب می‌فرماید: «رسائل فقهیة و اصولیة طبع منها رسائل، فی العدالة و لا ضرر و التسامح فی ادلة السنن و القضاء عن المیت و المواسعة و المضایقة و الارث».از مجموعه آثار شیخ انصاری، مجموعه رساله‌های فقهی و اصولی می‌باشد که این رساله‌ها از آن به چاپ رسیده است: عدالت، لا ضرر، تسامح در ادله سنن، قضاء از میت، مواسعه و مضایقه، ارث. ۵ - ناقص بودن کتاب التسامح فی ادلة السنننسخۀ موجود از کتاب حاضر کامل نیست و قسمت آخر آن ناتمام مانده است. ظاهرا خود شیخ انصاری رساله را به پایان نرسانده، چرا که در پایان نسخۀ موجود آمده است: «الی هنا جف قلمه الشریف» یعنی تا اینجا قلم شریف ایشان خشک شده و کنایه از اینست که چیز دیگری ننگاشته است. محقق اصولی، شیخ میرزا موسی تبریزی در کتاب خود «اوثق الوسائل فی شرح الرسائل» از صفحۀ ۲۹۹ تا ۳۰۷ تمام این رساله را آورده و فرموده من آن را از روی نسخه‌ای به خط مؤلف خوانده‌ام و از روی نسخه‌ای که از روی نسخۀ اصل نوشته شده نسخه برداری نموده‌ام. لازم به ذکر است که نسخۀ ایشان نیز ناقص است. آقای محمد محلاتی در تحقیقی که در این باره به انجام رسانده می‌فرماید: من نسخه‌ای چاپ هند نیز از این کتاب دیده‌ام که آن نیز ناقص بوده است. ۶ - نسخه حاضرنسخه حاضر در برنامه، ناشر آن کنگره جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری است. تاریخ نشر آن سال ۱۴۱۴ هجری قمری است. این نسخه در یک جلد، در قطع وزیری، به زبان عربی، چاپ اول، قم، ایران می‌باشد. تحقیق و تصحیح آنرا گروه پژوهش در کنگره انجام داده است. ۷ - پانویس
۸ - منبعنرم افزار مجموعه جامع فقه اهل البیت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور). |